Uzależnienie od alkoholu może dotknąć każdego. Niezależnie od wieku, pochodzenia, wykształcenia czy statusu materialnego. Jedni uzależniają się już po kilku kieliszkach zaś innym zajmuje to znacznie więcej czasu. Jakie są czynniki ryzyka dotyczące choroby alkoholowej?
Alkohol mimo swojego negatywnego wpływu na organizm, stale cieszy dużą popularnością. Spożywają go zarówno osoby wykształcone jak i te bez wykształcenia. Jest łatwo dostępny i ma stosunkowo niską cenę. W Polsce istnieje też dość duże przyzwolenie społeczne na spożywanie alkoholu. Jest on obecny na wszelkich imprezach, spotkaniach rodzinnych czy kolacjach biznesowych. Jego nadmierne spożywanie prowadzi do rozwoju uzależnienia.
Czym jest choroba alkoholowa?
Alkohol jest substancją psychoaktywną, która wpływa na organizm człowieka. Alkohol zmiania potrzeganie, wplywa na psychikę, funkcjonowanie organizmu oraz odczuwanie emocji przez jednostkę. Choroba alkoholowa to przewlekłe i kompulsywne spożywanie alkoholu mimo świadomości negatywnych konsekwencji. Osoba uzależniona czuje silny wewnętrzny przymus spożywania alkoholu. Uzależnienie od alkoholu jest uzależnieniem fizycznym oraz psychicznym. Oznacza to, że jednostka będzie odczuwać skutki odstawienia alkoholu fizycznie oraz psychicznie. Nadmierne spożywanie alkoholu powoduje występowanie negatywnych konsekwencji zdrowotnych oraz zmian w psychice jednostki. Osoba uzależniona nie jest w stanie kontrolować ilości spożywanego alkoholu. Z czasem traci również kontrolę nad własnym życiem. Traci poczucie wartości, nie wierzy w swoją sprawczość oraz zaniedbuje się. Zaniedbuje również obowiązki rodzinne, zawodowe, wychowawcze i inne jej przydzielone sprawy.
Choroba alkoholowa rozwija się stopniowo. Oznacza to, że osoba uzależniona ma stosunkowo dużo czasu na podjęcie leczenia nim osiągnie całkowitą destrukcję Najczęściej jednak, osoby te podejmują leczenie dopiero w momencie, w którym osiągają dno.
Jakie są przyczyny uzależnienia od alkoholu?
Alkohol jest substancją od której można się uzależnić. Należy o tym pamiętać ilekroć po niego sięgamy. Alkohol wpływa na nasze zachowanie, postrzeganie, działanie oraz myślenie. Kiedy staje się uzależnieniem, to on zaczyna decydować o twoim życiu. Uniemożliwia jednostce podejmowanie samodzielnych decyzji. Zabiera sprawczość i poczucie własnej wartości.
Przyczyn choroby alkoholowej doszukiwać możemy się w aspekcie socjologicznym, środowiskowym, psychologicznym, genetycznym oraz medycznym. Warto jednak podkreślić, że nie każde dziecko, które wychowywało się w rodzinie z problemem alkoholowym w przyszłości również zostanie osobą uzależnioną.
Bardzo często podatne na uzależnienie od alkoholu są osoby, które mają uszkodzone funkcjonowanie ośrodka przyjemności w ośrodkowym układzie nerwowym. Podatne na uzależnienie od alkoholu są również osoby, które zapijają kaca lub piją, aby nie doświadczyć objawów odstawienia alkoholu. To również osoby, które przez lata patrzyły na patologiczne wzorce zachowań, przyjmując je w końcu jako naturalne i pożądane zachowania. Na chorobę alkoholową narażone są również osoby, które doświadczają zaburzeń psychicznych, zaburzeń nastroju czy zaburzeń osobowości. Na rozwój uzależniania ogromny wpływ ma równiez środowisko, w którym przebywamy. Mowa tutaj o grupie społecznej, jej wpływie na nas oraz jej zwyczajach.
Kto uzależnia się od alkoholu?
Uzależnić się od alkoholu może każda osoba, która go spożywa. Nie ma wyznacznika co do charakteru osoby, jej pochodzenia czy miejsca zamieszkania. Co najważniejsze nie ma również bezpiecznej dawki alkoholu, której spożycie “uratowałoby” przed chorobą alkoholową. Choroba alkoholowa dotyka zarówno osób pochodzących z nizin społecznych jak i osób wykształconych, piastujących wysokie stanowiska oraz majętnych. Osoby pochodzące w wyższych sfer społecznych bardzo często są wysokofunkcjonującym alkoholikami. Nie pasują oni do stereotypowego obrazu alkoholika. Mają pieniądze, dom, pracę, zajmują wysokie kierownicze stanowiska a jednak zmagają się z tą samą chorobą co przysłowiowy pan Wiesio spod sklepu.
Czynniki ryzyka choroby alkoholowej
Niektóre osoby są jednak bardziej narażone na uzależnienie od alkoholu. Jakie czynniki ryzyka determinują to zjawisko?
- dorastanie w rodzinie z problemem alkoholowym – zdecydowanie dorastanie w takim środowisku sprawia, że dziecko w przyszłości może stać się osobą uzależnioną. Wpływ na to ma codzienne oglądanie negatywnych wzorców, które po pewnym czasie stają się normą. Dziecko nie wie jak powinno wyglądać “normalne” życie. Osoba ta ma też bardzo łatwy dostęp do alkoholu. Żyje również w przekonaniu, że spożywanie alkoholu codziennie i w dużych ilościach jest normalne. Dziecko takie może też sięgać po alkohol, gdyż nie radzi sobie ze swoimi problemami, a spożycie alkoholu jest jedynym mu znanym sposobem na ich rozwiązanie. Należy jednak podkreślić fakt, że nie każde dziecko, które wychowywało się w rodzinie z problemem alkoholowym stanie się osobą uzależnioną.
- wiek dorastania połączony z buntem młodzieńczym – bardzo dużo młodych osób coraz wcześniej sięga po alkohol. Bardzo często wynika to z tego, iż młodzi ludzie nie chcą byc inni i odstawać od swojej grupy rówieśniczej. Jednak dorastanie to bardzo trudny czas dla nastolatka, w którym wiele rzeczy się zmienia. Dziecko chce być dorosłe i samo decydować o swoim życiu. Bardzo często alkohol jest dla niego oznaką dorosłości oraz pokazania rodzicom, że “mogę”. Należy pamiętać, że osoba niepełnoletnia dużo szybciej uzależnia się od alkoholu niż osoba dorosła. Niepełnoletnim osobom, przed trafieniem na odwyk zalecane jest odtrucie organizmu. Jest to okre, w którym organizm zostaje oczyszczony z toksyn oraz substancji szkodliwych.
- wzorce społeczne – jednym z czynników ryzyka choroby alkoholowej są również wzorce społeczne oraz mentalność grupy społecznej, w której przebywamy. Jeżeli będziemy obracać się w środowisku, które spożywa bardzo duże ilości alkoholu to dla nas również może stać się to normalne. Nikt też w tym środowisku nie zwróci nam uwagi i nie zasugeruje zbyt częstego i dużego picia alkoholu
- płeć też ma znaczenie – osobą uzależnioną od alkoholu może być zarówno kobieta jak i mężczyzna. Kobiety jednak o wiele lepiej ukrywają swoje problemy oraz spożywanie alkoholu. Kobiety, które fizjologicznie z reguły mają mniejszą budowę ciała niż mężczyźni, zazwyczaj szybciej odczuwają skutki upojenia alkoholowego po spożyciu mniejszych ilości alkoholu.
Kiedy powinniśmy się zaniepokoić?
Po pomoc do terapeuty powinniśmy udać się, gdy zauważymy u siebie objawy takie jak:
- bardzo silna chęć spożycia alkoholu
- zwiększająca się tolerancja na alkohol
- nieumiejętność odmawiania spożywania alkoholu
- koncentracja swojego życia wokół alkoholu
- picie alkoholu w samotności oraz ukryciu
- szukanie kolejnych okazji do spożycia alkoholu
- zapijanie objawów kaca
- niedopuszczanie do wystąpienia objawów związanych z odstawieniem alkoholu (alkoholowy zespół abstynencyjny)
- pogorszona koncentracja
- zmiana zachowania pod wpływem alkoholu
- urwany film – w pamięci nie ma niektórych kawałków z poprzedniego wieczoru